ZELDZAME ZONNEWIJZER UIT 18E EEUW TE ZIEN
Kom de zeldzame, maar liefst 3 meter hoge, zonnewijzer van Jan de Rijk uit omstreeks 1700 bewonderen vanaf 19 maart!
De zonnewijzer stond ooit in een van de Groninger borgen en was eigendom van de familie Alberda. Begin maart werd het aangeboden op kunstbeurs Tefaf bij de gerenommeerde kunsthandel Kugel uit Parijs. Tot dan wist niemand van het bestaan van dit werk.
Over de zonnewijzer
Jan de Rijk's polyhedrale zonnewijzer, rijk gedecoreerd met putti, allegorische figuren en ornamenten, vertelt een verhaal van wetenschap, kunst en kolonialisme. Het bevat personificaties van de continenten en vier putti die de jaargetijden symboliseren. Het monogram met de initialen WA wijst naar de Groningse familie Alberda, wat suggereert dat het gemaakt is in opdracht van Willem Alberda, heer van 't Zandt en Godlinze (1674-1721).
Pronkstuk of wetenschappelijk instrument
De unieke polyhedrale zonnewijzer is een opvallend voorbeeld van artistiek en wetenschappelijk vakmanschap in Groningen. De astronoom achter het ontwerp blijft onbekend en verdient meer onderzoek. Er zijn gelijkenissen met de zonnewijzer in de Prinsentuin van Groningen. Ook is er mogelijk een link met Johann Bernoulli, die in die tijd hoogleraar wiskunde was. Vermoedelijk werd het werk meer als pronkstuk getoond dan als wetenschappelijk instrument gebruikt.
Jan de Rijk
Jan de Rijk, de meest belangrijke beeldhouwer van de Groningse Barok, heeft met zijn samenwerkingspartner Allert Meijer aan diverse indrukwekkende ruimtelijke creaties gewerkt, waaronder kerkmeubilair, preekstoelen en orgelkassen voor Arp Schnitger. Zijn beeldhouwwerken zijn te zien in verschillende museale collecties, zoals de avondmaalstafel in het Rijksmuseum en een schoorsteenmantel in de Menkemaborg. Ook andere borgen in de provincie Groningen, zoals Verhildersum en de Fraeylemaborg, zijn door hen gedecoreerd.
In de toekomst aankopen
Hopelijk maakt deze zonnewijzer in de toekomst deel uit van de collectie, zodat dit unieke stuk erfgoed behouden en zichtbaar blijft voor iedereen. Het museum doet daarvoor een beroep op verschillende fondsen, sponsoren en donateurs. Ook wordt er dit jaar nog een crowdfunding-actie georganiseerd voor de financiering.