De H.N. Werkmankast is vanaf donderdag 27 augustus na een lange afwezigheid opnieuw te zien in het Groninger Museum. De kast, een monument van contrasten, werd recent gerestaureerd. Het is een van de belangrijkste werken van de kunstenaar en een waardevol collectiestuk. De presentatie is mogelijk gemaakt door de campagne ‘De kracht van onze Nederlandse Collecties’. Dit is een gezamenlijk initiatief van de Vereniging Rembrandt en de Turing Foundation.
Het Groninger Museum kocht de unieke kast in 2017. Werkman beschilderde de twaalf panelen in de deuren in 1943. Dit gebeurde in opdracht van dominee August Henkels. De twee mannen kenden elkaar via het uitgeverscollectief De Blauwe Schuit, waarvan Henkels één van de oprichters was. Werkman was de vaste drukker en illustrator. Henkels was dol op Werkmans werk en vroeg hem daarom de deuren van zijn kast te beschilderen ter versiering.
Henkels liet twaalf triplex paneeltjes bezorgen bij Werkman. Henkels had een duidelijk plan voor wat er op de panelen geschilderd moest worden: scènes uit verschillende delen van het Oude Testament. Werkman kwam niet meteen op gang met het schilderen van de panelen. Hij twijfelde over de kwaliteit van de triplex paneeltjes en dacht dat ze misschien gaan ‘werken’ (krimpen en uitzetten onder invloed van luchtvochtigheid) omdat ze wat dun zijn, zonde voor zo ‘een dure kast die de eeuwen zal moeten trotseeren’. Toen hij op een zonnige zondag door het Groningse platteland fietste, raakte hij echter zo geïnspireerd voor de scène van de Adam en Eva in het Paradijs dat hij bij thuiskomst begon met schilderen. In een rap tempo volgden ook de andere scènes. Henkels was verrukt over het eindresultaat en de kast was een pronkstuk in zijn huis.
Restauratie
Tijdens de restauratie, uitgevoerd door Noa Kollaard, werden alle panelen eerst schoongemaakt. Vervolgens werden op een aantal panelen enkele verfschilfertjes vastgezet. Hierbij is een klein beetje lijm onder de verfschilfertjes aangebracht met een penseeltje, waarna het schilfertje licht is aangedrukt zodat het weer goed vastzit. Op een aantal plekken is in het verleden al enkele verfschilfertjes verloren gegaan. Deze lacunes zijn eerst opgevuld tot aan de verflaag en geretoucheerd, wat inhoudt dat ze weer worden ingeschilderd met een stabiele en reversibele verf. Hierdoor zijn de lacunes niet meer storend en komen de levendige en kleurrijke voorstellingen weer volledig tot hun recht. Van het restauratieproces zijn professionele opnamen gemaakt, deze zijn vanaf half september te zien in het museum.
